İnsülin, midenin arka tarafında bulunan pankreas adlı organın salgıladığı hormondur. İnsülinin temel işlevi, bireylerin beslenme yoluyla vücutlarına aldıkları şekeri hücrelere ve organlara ulaştırmaktır. Hücreler de aldıkları bu şekeri enerjiye dönüştürmekte ve pek çok organ bu sayede işlev gösterebilmektedir. Aynı düzlemde insülin, vücuda alınan karbonhidratın özümlemesinde glikozla birlikte çalışır ve kan şekerini dengede tutar. Kan şekerini dengeleme görevi olan insülin, karbonhidratın özümsemesinde etkili olmanın yanında, protein ve yağ metabolizmalarının çalışmasında da önemli rol üstlenmektedir. Tüm bunlardan yola çıkılarak pankreastan salgılanan insülinin tüm metabolizmanın ve organların çalışmasında etkili olduğu söylenebilmektedir. Zira yeterli miktarda ya da hiç insülin üretilmediğinde öncelikle şeker hastalığının türleri Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet ortaya çıkmaktadır. Bu durumda laboratuar ortamında üretilen insülin hormonu ve kan şekerini düzenleyecek ilaçlar verilerek eksiklik telafi edilmeye çalışılmaktadır. Tabi ki kan şekeri sorunları tüm vücudu olumsuz etkilediğinden de kalp, damar hastalıkları, böbrek sorunları, görme bozuklukları, felç hatta ölüme giden hastalıklar zinciri de ortaya çıkmaktadır.

Tip 1 Diyabet nedir, neden olur?

Tip 1 Diyabet, pankreasın insülin üreten beta hücrelerinin hasar görmesi sonucu, hiç insülin üretmemesi dolayısıyla kan şekerinin yükselmesi durumudur. İnsülin üretiminin hiç olmaması durumu hastaların kesinlikle tüm yaşamları boyunca dışarıdan insülin takviyesi almalarını gerektirmektedir. Tip 1 Diyabetin ortaya çıkma nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik özellikler dolayısıyla buna yatkın olan kişilerin virüse dayalı enfeksiyonlar, stres, psikolojik travmalarla hastalığın tetiklendiği bilinmektedir. Zira genetik olarak şeker hastalığı eğilimi olan kişilerin bağışıklık sistemini bozacak bir sorun yaşamaları onlarda Tip 1 Diyabetin ortaya çıkmasına zemin hazırlamaktadır. Bu hastalarda insülin hiç üretilmediği için glikoz hücrelere giremez ve kanda birikir, dolayısıyla da tüm vücudu olumsuz etkiler. Diyabet hastalarının yaklaşık % 10’luk dilimini oluşturan Tip 1 Diyabet vakaları; çok su içme, sık idrara çıkma, ağızda kuruluk, sık sık acıkma, ani kilo kaybı, görmede bulanıklık, uyku ve halsizlik şikayetleriyle doktora başvururlar. Tip 1 Diyabet sorunlarının yarısı 15 yaşından sonra ortaya çıkmaktayken, diğer yarısı çocuk yaşta görülmektedir.

Tip 1 Diyabet nasıl tedavi edilir?

Tip 1 Diyabet vakalarının henüz kesin bir tedavisi olmamakla birlikte yaşam kalitesini yükseltebilecek ve yaşam süresini uzatabilecek tedaviler uygulanmaktadır. Öncelikle Tip 1 Diyabet hastalarının yaşam boyu dışarıdan takviye olarak insülin hormonu almaları gerektiği unutulmamalıdır. Bununla birlikte sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenmek adına mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır. Ayrıca doktorun önerileri doğrultusunda günlük hareket oranının artırılması, düzenli olarak egzersiz yapılması da şeker hastalığının olumsuz etkilerinin azaltılmasında faydalı olacaktır.

Tip 2 Diyabet nedir, neden olur?

Tip 2 Diyabet, pankreasın vücudun ihtiyaç duyduğundan daha az insülin üretmesi, insülin direnci oluşması veya her ikisinin de birlikte görülmesi durumunda kan şekerinin düşmesi vakasıdır. Tip 1 Diyabetten daha yaygın olan Tip 2 Diyabet, günümüzde ülkemizdeki insanların çoğunluğunda Tip 2 Diyabet bulunmaktadır. Tip 2 Diyabetin bu kadar artmasının en önemli sebepleri sağlıksız ve dengesiz beslenme, hareketsiz yaşam sürdürülmesidir. Bu bağlamda obezitenin toplumda yayıldığı, nüfusun gün geçtikçe yaşlandığı düşünülürse Tip 2 Diyabetin de artışı şaşırtıcı olmamaktadır. Her hangi bir hastalık belirtisi olmayan kişiler; dengeli beslenmeye, ideal kiloda kalmaya, günlük rutin yürüyüşler yapmaya özen göstererek şeker hastalığından korunabilmektedirler. Günümüzde pek çok yetişkinde görülen görme bozuklukları, böbrek, kalp ve damar sorunları genellikle tanısı konmamış şeker hastalıklarında ileri gelebilmektedir. Bu bakımdan özellikle geceleri sık sık idrara çıkan, çok su içen, kilo kaybı yaşayan, iştahı artan, görme sorunları yaşayan, bir türlü geçmeyen halsizlik ve yorgunluklar hisseden kişiler şeker hastalığı şüphesiyle doktora başvurmalıdırlar. Şeker hastalığı yaklaşık 10 yıllık süreç içinde yayılan ve ilerleyen bir hastalık olduğundan bu semptomlardan biri ya da birkaçını fark edenlerin vakit kaybetmeden doktora gitmeleri gerekir.

Tip 2 Diyabet nasıl tedavi edilir?

Genel olarak şeker hastalığı türleri kesin bir tedavisi olmayan kronik hastalıklardır. Ancak yaşam ve beslenme koşullarında yapılan iyileştirmeler, kişinin yaşam kalitesini artırabilmekte ve yaşam süresini de uzatabilmektedir. Şeker hastalarının kanlarının şeker seviyesini normal değerler arasında tutmak amaçlanmaktadır. Tip 1 Diyabette sağlıklı beslenerek ve daha hareketli bir yaşam sürerek hastalığın olumsuz etkileri hafifletilebilirken, Tip 2 Diyabette ilaç, insülin kullanımı ve cerrahi tedavi uygulamalarına gidilmektedir. Tip 1 disbetin tedavisinde öncelikle hastaya tüm yaşam boyu kullanması gereken insülin hormonlarının günlük dozlar halinde enjekte edilmesi yoluna gidilir. Tip 2 diabetde ise kan şekerini dengede tutacak ilaç tedavileri kullanımı söz konusudur. Tüm bu tedavilerin yetersiz kaldığı vakalarda ise şeker hastalığı ameliyatı uygulanır. Şeker hastalığı metabolik bir rahatsızlık olduğundan, cerrahi tedavide de metabolik cerrahi yoluna gidilmektedir. Tip 2 Diyabet hastalarında kullanılan şeker hastalığı ameliyatında, hastanın ince bağırsağında bir yer değiştirme işlemi uygulanır. Bu sayede vücuda alınan besinlerin bağırsakla temas etme sırası değiştirilir ince barsakların sonunda bu sayede artan miktarlarda Glp-1 hormonu salgılanır ve buda pankreas yeniden, yeterli insülin ürettirmeye başlar. Şeker hastalığı ameliyatı sadece şeker hastalığının değil, bunun beraberindeki böbrek, kalp, damar, karaciğer hastalıklarının da tedavisi olmaktadır. Şeker hastalığı ameliyatıyla hastaların yaklaşık % 85’ı oranında şeker hastalığında düzelme olur ve bu sayede şeker hastalığına bağlı istenmeyen birçok olumsuz etkiden hasta kurtulmuş olur, diğer % 15’luk dilim ise ameliyat öncesi kullandığı ilaçları büyük oranda azaltmaktadır. Şeker hastalığı ameliyatı olan kişiler, ameliyattan sonraki ilk 6 ay içinde doktorun önerileri doğrultusunda beslenirlerse bu zaman diliminin sonunda sağlıklarına kavuşmuş olmaktadırlar. Ayrıca sağlıklı beslenme ve daha hareketli bir yaşam sürdüren kişilerin bir daha şeker hastalığına yakalanma riskleri çok daha düşük olmaktadır.