Günümüzde obezite her dünya ülkesinde mevcut olan, gerek gelişmiş, gerekse gelişmekte olan ülkelerde en yaygın hastalıkların başında gelmektedir. Alınan gereksiz kaloriler, düşük fiziksel aktivite, genetik ve diğer faktörler sebebiyle obezite oranları ciddi anlamda artmıştır.

Obezite ve Morbid Obezite Nedir?

Obezite, vücutta aşırı yağ birikimi olarak ifade edilir. WHO yani Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre ise; ” Vücutta hastalıklara neden olacak biçim ve oranda anormal, fazla miktarda yağ birikmesi” olarak ifade edilir.

Morbid obezite ise, ileri şişmanlıktır. Ölümcül sebeplere yol açabilen ve hayatı ciddi anlamda tehdit eden aşırı şişmanlık durumu, morbid obezitedir. Vücut kitle indeksi, morbid obezlerde 40 ve üzeri olarak ifade edilir.

Obezitenin tehlikeleri nelerdir, ne gibi hastalıklara yol açar?

Obezite vücudun tüm sistemlerinde bozukluğa sebep olur. Yapılan araştırmalar sonucunda tedavi olmamış olan obez kişilerin yaşıtlarına göre 12-15 yıl daha az yaşadığını ortaya konmuştur. Obezite, tip 2 diabetes mellitus (Şeker hastalığı), yüksek tansiyon, kalp ve damar hastalıkları, yağ metabolizması bozuklukları, uyku apnesi, reflü, cinsel bozukluklar, kemik ve eklem problemleri solunum sistemi bozuklukları gibi birçok hastalığa yol açar. Obez hastaların dış görünümleri bozulur. Bu sebeple de bu hastaların sosyal yaşam ve ruh sağlığı da bozulmaktadır ve depresyon gibi birçok ciddi psikolojik sorun meydana gelmektedir.

Obezite tedavisi nasıl olmalıdır?

Obezite tedavisi günümüzde çeşitli ve standarttır. Her hasta için uygun tedavi yöntemine başvurulur. Genellikle tedavi sıralaması şu şekilde olmaktadır; 1. Diyet 2. Egzersiz 3. İlaç tedavisi 4. Cerrahi tedavi seçenekleri vardır.

Tedavide diyet ve egzersizin rolü oldukça büyüktür. İlk olarakhastalar yaşam tarzını değiştirmesi gerektiğini bilmelidir.Hastalar iyi bir beslenme eğitimi almalıdır. Egzersiz mutlaka hayatın hayat boyu düzenli olarak yapılmalıdır. Diyet ve egzersiz yöntemleri denenmiş ancak işe yaramamışsa, bu defa ilaç ya da cerrahi yöntemlere başvurulabilir. Morbid obezite gibi sağlık sorunlarının kalıcı ve etkin tek tedavisi cerrahi yöntemlerdir. Obezite tedavisi tamamen bir ekip işidir. Endokrinoloji, genel cerrahi, psikiyatri, beslenme ve diyet uzmanlarından oluşan bir ekip hastayı değerlendirmeli, tedavi yöntemini belirlemelidir.

Kısıtlayıcı ameliyatlar nelerdir?

1) Ayarlanabilir mide bandı: Toplum arasında mide kelepçesi olarak da ifade edilir. Komplikasyonlarıfazladır. Bununla beraber aşırı sıvı kalorili yiyecek alındığında etkinliğini yitirmesinden dolayı günümüzde nadir olarak tercih edilmektedir.

2) Sleeve gastrektomi (Tüp mide): Mide özel zımbalarla uzunlamasına kesilir ve tüp haline getirilerek daha küçük bir mide elde edilir. Fizyolojik bir operasyondur ve ileride başka bir yönteme çevrilmesi mümkündür.

3) Mide Balonu: Mide balonu işlemi, bir ameliyat olarak kabul edilmez. Endoskopi ile mideye bir balon yerleştirilir ve daha sonra şişirilir. Midede sürekli bir tokluk hissi yaratmayı sağlar. Tek başına bir zayıflama yöntemi olarak kabul edilmez. Fakat ameliyat olamayacak olan aşırı şişman kişilerde, ameliyattan korkan kişilerde öncelikli olaraak bu yöntem uygulanabilir.

Emilim bozucu ameliyatlar nedir?

1) Gastik By-pass: Dünya çapında en yaygın uygulanan ameliyatlar arasındadır. Midenin küçültülesi sağlanır. Daha sonraa ise mide ince barsaklara bağlanır. Bu sayede emilim yapılan ince barsak mesafesi kısalır. Bu sayede hasta yediklerini sindirmeden vücuttan atar. Ancak bu operasyondan sonra hayat boyu vitamin ve mineral desteği gerekmektedir.

2) Mini gastrik Bypass: Normal by passa göre daha pratik bir operasyondur. Ortalama olarak 2 m ince barsak, emilimde devre dışı kalır.

3) Duodenal Switch ameliyatı: En başarılı obezite operasyonlarından biri olmasına rağmen uygulanması tecrübe ve uzmanlık alanı ister. Mide önce tüp haline dönüştürülür, sonra çok aşağı seviyedeki bir ince barsağa bağlanır. Yaşam boyu mineral ve vitamin desteği gerekir.

4) Duodenal by pass/ sleeve gastrektomi: Bir önceki ameliyata benzer şekilde uygulanır, yine yaşam boyu mineral ve vitamin desteği önemlidir.

Ameliyat tüm sorunları çözer mi?

Ameliyat yalnızca başlangıç aşaması olarak düşünülmelidir. Gerisi hastanın iradesine ve kilo kaybı isteminin ne denli güçlü olduğuna bağlıdır. Yeni bir beslenme tarzı, yeni bir hayat tarzı benimsenmesi gerekir. Vitamin ve mineral takviyeleri düzenli olarak yapılmalıdır. Diyet ve egzersiz hayat boyu sürdürülmelidir.

About the author

Erol Vural