Tıbbi Efsaneler: Obezite ile ilgili 5 yaygın efsane
Tükettiğimiz Besinler ve Ruhsal Dengemiz Üzerindeki Etkileri 2
Stresli olduğunuz anlar ve yemek yemek nasılda bir araya geldiğinde sırıtmayan tam olarak birbirini tamamlayan cümleler değil mi?
‘Birine kızdım, yarın sınavım var, çok önemli bir iş görüşmem var, iş yeri çok karışık vs. vs.’ eee hadi o zaman, ne bekliyorum? Tam zamanı güzel bir karbonhidrat bombardımanın. Benim için en ideal öğün o bugün…
Bu benim hakkım…..
Beslenme ve stresin arasındaki bağlantı merak uyandırıcı olabiliyor, çünkü sağlıklı yemek tercihleri genelde stresli olunduğunda en son akla gelen şeylerdir.
Tabii ki bunun biyolojik sebepleri vardır. Stres anında vücut glikoz metabolizmasını sağlayan ve böbreküstü bezleri tarafından salgılanan kortizolün yükselmesine neden olur ki bu da kan şekerini yükseltir. Kişinin kendini akıl almaz şekilde aç hissetmesi, elinin sürekli olarak yanlış yiyeceklere gitmesine sebep olmaktadır. Kişi kendini duygusal anlamda tatmin edemediği için tüm problem çözme yeteneğini bir kenara bırakır ve sadece besin tüketmek ister.
Kortizol salgısı kişiden kişiye değişir. Bazı kişiler strese karşı farklı tepkiler vermek üzere ‘kurulmuştur’. Benzer durumlarda iki kişi farklı seviyelerde kortizol salgılayabilmektedir. Yüksek seviyelerde kortizol salgılayan kişiler, daha çok yemek, özellikle de karbonhidratlı gıdalar seçme eğilimindedir.
Kişinin yetersiz ve eksik beslenmesi de nadir olsa da stresin sebebi olabilmektedir. Kişi stresli olduğu anlarda beslenme ihtiyaçlarının değiştiğini bilmeli ve buna göre yemek yerken stratejiler oluşturmalıdır. Vücuda stres anında sokulan her yüksek kalorili yiyecek kişide daha sonra pişmanlığa sebep olacaktır. Kişi bu bilinç ile yüzleşmelidir. Tabi ki yüksek kalorili yiyecek tüketme isteğinin altında aynı zamanda da mutlu olmak isteme ihtiyacı yatmaktadır. Ancak bu yiyecekler bir süre sonra stresle baş etme yöntemi halinden çıkmakta ve kişiye daha da stres yaratıcı faktörler olarak baş göstermektedir.
**Yüksek kalorili yiyeceklerde düşünülebilecek tek fayda o anki durumu kurtarmaktır…
Stresliyken Beslenme Neden Sıkıntılı Olabiliyor?
Stres sırasında beslenmeyle ilgili durumlardan iki tane en önemli olan sorunlar şunlardır:
- Yemek seçimi
- Sindirim
Yemek seçimi: Kişinin stresli olduğu zamanlarda yemek seçimi genelde en iyisi olmamaktadır. Bu gibi durumlarda kişiler daha rahat yiyecek seçimine meyil etmektedir. Bu yiyecekler de daha kolay sağlanabilen, daha kolay sindirilebilen ve ağızda kişi için tatlı ya da lezzetli tatlar bırakanlar olmaktadır. Bunlar; geçici ama hızlı bir sevinç verirler, genelde çok seyrek olarak sağlıklı besinlerdir.
Sindirim: Kişilerin stresli olduğu zamanlarda, strese karşı verdiği tepkilerden dolayı oluşan savaş ya da kaç tepkileri kalitesiz bir bağırsak hareketine sebebiyet vermektedir. Bu gibi durumlar sırasında da beden işlevlerinin hiyerarşisi tarafından küçük bir öncelik sindirime verilmektedir. Zayıf sindirimle birlikte, en iyi yemek seçimleri bile yeterli besinlerin, beyin gibi vücudun önemli organlarına ulaşmasıyla sonuçlanamamaktadır. Eğerbeyin yeteri kadar ve kararında beslenmez ise, kişinin tüm stresle baş etme yolları göz ardı edilmektedir. Düşünerek hareket etmeden, kişi itkisel olarak tepki vermeye meğilli olmaktadır. Böylece, öfke, korku, gerginlik ya da uykusuzluk, depresyon, kaygı gibi problemler ortaya çıkmaktadır.
Stresli olduğumuz zamanlarda yemek yemenin bizim için çok da farklı anlamları olabiliyor. Olumsuz duygulardan uzaklaşmak, onları düşünmek istememek gibi sebepler olabilir. Bütün bunlarla baş edebilmek için yemek yemenin sonrasında fiziksel ya da psikolojik kalıntılarını da göz ardı etmemek gerekir. Belki kilo artışı, belki daha fazla moral bozukluğu, belki daha fazla suçluluk duyguları…
Bütün bu duygularla da baş edebilmek için aslında stres yönetimi hayatımızda oldukça önemli bir yere sahip. Stresle baş etme yöntemlerini öğrenmeli ve hayatınızda kalıcı hale getirmelisiniz..
Böylece sizin karşınızda gündelik yaşam olayları ve stressel problemler 1-0 yenik başlayacaktır.
Uzm. Klinik Psikolog- Bariatrik Psikolog
Merve PEHLİVAN
Related posts
