Son zamanlarda özellikle ülkemizde görülme oranının arttığı en fazla hastalık grubu arasında bulunan şeker hastalığı ne yazık ki yanlış bilgilerin doğru olarak kabul edilmesinden dolayı önlemler konusunda da yetersiz kalınmasını sağlamaktadır. Özellikle şeker hastalığı teşhis konusunda erken müdahale avantajlarını kazanmak için halk arasında yanlış bilinen bilgileri temizlemek gerekmektedir. Bu yazımızda bizlere gelen en çok sorular kapsamında faydalı olacağına inandığımız bir makale hazırladık.

Tüm dünyada şeker hastalığının vücuda getirdiği sorunlar ve sonrasında vücutta oluşan değişimler çok iyi biliniyor olmasına rağmen şeker hastalığına neden olan etmenler kesin olarak tespit edilememiştir. Özellikle Tip-1 diyabet grubu için kalıtsal olarak görülen şeker hastalığının kesin nedenleri tam olarak bilinmediği için “şeker yemezseniz şeker hastası olmazsınız” kanısı çok yanlış bir söylem olmaktadır. Şeker hastalığı genel olarak vücuda alınan şeker besinlerin tüketilmesinden kaynaklı olmayıp, pankreasta vücut için üretilen insülin üretiminde oluşan eksiklik ya da hastanın vücudunun göstermiş olduğu insülin direncinden kaynaklanmaktadır. Fakat şeker hastalığı teşhisinden sonra tedavi sürecinde hastanın yapısı ve şeker hastalığı türüne göre alınan besinlerde şeker kısıtlamasına gidilmektedir.

İlave İnsülin Kullanımı Sadece Kan Şeker Üst Seviyede Olan Hastalar İçin Midir?

Şeker hastalığının en büyük merkez noktası insülin hormonun etkisidir. Bütün şeker hastalığı tedavi yöntemlerinin merkez fikrine bakıldığında pankreasta insülin hormonu salgılanmasına yardımcı olmak ya da düşük seviyede olan insülin hormonu etkisini vücudun istemiş olduğu seviyeye çıkartmaktadır.  İnsülin ilavesi özellikle Tip-1 diyabet hastalığında  tedavi süreci boyunca sürekli kullanılması gerekmektedir. Özellikle tablet şeklinde olan insülin takviyelerini kullanamayan hastalarda insülin iğnesi kulanılması gerekmektedir.

Genelde ülkemizde başta şeker hastalığı olmak üzere birçok hastalık grubunda yapılan en büyük yanlışların doktorlar tarafından verilen ilaçları belirtilen süre boyunca kullanılmaması yanlışıdır. Şeker hastalığında da hastaların kendilerini iyi hissettiği dönemlerde ilaçları bırakması yapılan en büyük yanlışlar arasında olmaktadır. Şeker hastalığında kullanılan ilaçlar ve insülin takviyesi sadece kötü durumlarda kullanılır gibi düşünülmemesi ve normal bir standart yakalanması için doktorun belirttiği süre boyunca kullanılması gerekmektedir. İlaçların kesilmesi ya da azaltılması kesinlikle doktor kontrolünde sağlanması gerekmektedir.

En çok bilinen yanlışların başında gelen bir diğer konu ise insülin kullanımının özellikle körlük ya da böbreklerde sorun oluşturduğu kanısıdır. Genel olarak insülin hormonu zaten vücutta belli miktarda olması gereken bir hormondor. Bu hormon bulunmadığı takdirde hastalık oluştuğı için takviye yapıldığından dolayı doktorların vermiş olduğu ölçülerde kullanılması durumunda körlük ya da böbrek rahatsızlıklarına yol açmamaktadır. Özellikle insülin iğnesinden korkan kişilerin bu tedavi yöntemine yanaşmadıklarından dolayı zamanla diğer organalarda ciddi hasarların oluşmasına neden olmaktadır.

Genel olarak kronik bir hastalık olduğu için herhangi bir bulaşıcılık durumu bulunmamaktadır. Diğer mikrobik merkezli hastalıklarda olduğu gibi hastaya bu tür bir işlem yapılmaması gerekmektedir. Bu tür yanlış bilginin yaygınlaşmasındaki en büyük neden şeker hastalığının kalıtsal olarak görülen bir hastalık olmasıdır. Örneğin aynı ailede 3-4 kişide şeker hastalığı görülebildiği için hastalığın bulaşıcı olduğu şeklinde yanlış bir kanı oluşmuştur.

Şeker hastalığının neden olduğu en büyük sorunlar arasında bulunan göz problemleri ne yazık ki uygun ve düzenli tedavi olmayan hastalarda çok sık görülebilmektedir. Özellikle Tip-1 diyabet hastalarının tedavi süreci boyunca senede en az bir kere göz kontrolü yaptırması gerekmektedir. Aynı şekilde şeker hastalığının etkileri arasında böbrek sorunları bulunmasından dolayı hastaların tedavi süreçlerinde rutin olarak böbreklerini de kontrol ettirmesi gerekmektedir.

Konu şeker hastalığı olduğu zaman akla hemen takviye insülin kullanımı geldiğinden dolayı haliylen bir bağımlılık söz konusu durumu sorgulanmaktadır. Bu tür bir terimin ortaya çıkmasındaki en büyük neden geçmiş dönemlerde şeker hastalığının tanımı insüline bağımlı hastalar olarak görülmesinden kaynaklanmaktadır. İnsülin tedavisi kesinlikle geri dönüşü olmayan bir tedavi yöntemi değildir. Hastanın iyileşme durumuna göre kullanılan insülin miktarında da azalma oluşmaktadır. Özellikle son yıllarda Tip-2 diyabet hastalığı için uygulanan şeker hastalığı ameliyatı sonrasında hastaların kullandıkları takviye insülin miktarında ciddi oranda azalma ve ilerleyen dönemlerde tamamen insülin takviyesini bırakma durumu oluşmaktadır. Fakat şeker hastalığı ameliyatı sadece Tip-2 diyabet hastalığı kapsamında uygulanmaktadır. İnsülin iğnesi kullanan hastalar zamanlar iyileşme görülmesi durumunda iğne yerine tablet kullanımlarına geçilebilmektedir.

Ailesinde Şeker Hastalığı Olanlar Risk Grubunda Mıdır?

Özellikle Tip-1 diyabet hastalığı kalıtsal nedenli görüldüğünden dolayı yakın ailesinde Tip-1 diyabet bulunan kişilerde şeker hastalığı görülme riski bulunmaktadır. Fakat Tip-2 diyabet hastalığı için böyle bir söylenim doğru olmamaktadır.

Konu şeker hastalığı olduğu zaman en çok bilinen yanlışların başında da diyabet hastalarının meyve yeme durumları olmaktadır. Halk arasında şeker hastaları meyve yerken dikkat etmesi gerekir hatta meyve yememeli algısı çok büyük bir yanlış olarak görülmektedir. Örnek olarak en tatlı meyve grubu içinde bulunan muz şeker hastaları tarafında zararlı olarak bilinmektedir. Fakat şeker hastalarının muz yemesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Meyve yeme yasağı kendine koyan hastalar bu sefer de meyvelerden almaları gereken gerekli vitaminleri alamadıkları için vücut dirençleri güçsüzleşmektedir. Hatta hastalığın seviyesi ve türüne göre doktor kontrolünde belirli yapıdaki pastaların yenmeleri bile mümkün olabilmektedir.

Genel olarak bakıldığında aslında şeker hastalığının doğru doktor ve kontrol yöntemi seçilmesi durumunda gündelik yaşamı çok olumsuz etkileyecek bir durumu olmadığı görülmektedir. Tabi bu tamamen hastanın verilen tedavi programına uyum sağlaması ile oluşabilmektedir.