Tıbbi Efsaneler: Obezite ile ilgili 5 yaygın efsane
Haşimato hastalığı hipotroide yol açan en önemli nedendir. Troid bezi az çalışmasına hipotroidi denir. Sonuçta hastanın metabolizması yavaşlar, kilo almaya başlar, psikolojik problemler ortaya çıkar. Depresyon, sıcak ve soğukta rahatsızlık hissi, el ve ayaklarda uyuşma, devamlı halsizlik, panikataklar, kalp hızında yavaşlama ve çarpıntı, reaktif hipoglisemi, kabızlık, migren atakları, eklemlerde sertlik, bacakta kramplar, unutkanlık, görme problemleri, doğurganlığın kaybolması, saç dökülmesi gibi şikayetlerden bir veya birkaçı ortaya çıkar. Haşimato hastalığı hipotroidiyle seyretmesine rağmen arada troid bezinin fazla çalışması olan hipertroidi de görülebilir.
Genellikle hastalık başında troid bezi çok çalışır ve hastada ilk başlarda terleme, zayıflama, çarpıntı şikayetleri görülür. Bu sırada kalıcı hipertroyidi tedavisi verilirse yani bezin çalışması ilaçlarla yavaşlatılırsa ileride bez çok daha az çalışıp hastalık şiddetlenir. Çünkü hastalığın ikinci devresinde her halükarda hipotroidi meydana gelmektedir. Hastalığın tedavisi troid hormonunu dışarıdan vermektir. Bu hormonun dozu şahsa göre değişiklik gösterir.
Haşimato hastalığı bağışıklık sisteminin bozulması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Kandaki bağışıklık hücreleri boynumuzun önündeki troid bezine hücum ederek orayı hasara uğratır. Hasar sırasındaki bezin içindeki hormonlar kana karışır ve hipotroidi bulguları ortaya çıkar. (Zayıflama, çarpıntı, terleme, boyunda ağrı) Hasta bu devreyi genellikle farketmez ve atlar. Ancak ikinci safha olan troid bezinin az çalışması ortaya çıkınca ozaman halsizlik, kilo alma, saç dökülmesi gibi şikayetler ortaya çıktığında doktora başvurur. Kan testlerinde genellikle troid hormon seviyeleri normal bulunur. Bozuk olan troid bezine karşı olan antikorlardır. Bu antikorlar anti-TPO, anti-Tg antikorlarıdır. Bu antikorlar normalin yüz ikiyüz misli üzerine çıkabilir. Toplumda %2 olarak haşimato hastalığının görüldüğü söylense de çok daha yüksek orandadır. Haşimato hastalarının %95’i kadındır ve genellikle orta yaşlarda görülür. Yaşlılıktada troid antikorları seviyesi yükselir. Bu hastalıkla birlikte çeşitli bağışıklık sistemi bozukluğu görülebilir. Örneğin vitiligo( ciltte beyaz alanlar olması, B12 eksikliği, şeker hastalığı, romatizmal hastalıklar gibi.
Tedavide troid hormonu yanında selenyum vitamini verilmesi faydalıdır. Gebe haşimato hastalarında troid hormon seviyelerinde (T4,T3, TSH ) bozukluk varsa troid hormon tedavisine başlanır. Sadece troid hormonu yüksek olması durumunda hamilelerde troid hormon seviyesine başlama konusunda net bir very yoktur.
Fazla kilo ve obezite günümüzde başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere tüm dünyanın önemli sağlık sorunlarından biridir. Cushing sendromu, polikistik over sendromu, hipotiroidi gibi metabolizmayı etkileyen endokrin sistem bozuklukları obezite ile birlikte seyredebilmektedir. Obezite ve tiroid fonksiyonları arasındaki ilişkiyi araştıran bir
çalışmada obez olguların %86′ sının klinik ve laboratuvar olarak ötiroid olduğunu, %16’sında ise hipotiroidi ile uyumlu bulgular bulunduğu gözlenmiştir. Yapılan bir başka çalışmada diyet, egzersiz, ilaç ve cerrahi olarak kilo kaybı sağlanan vakalarda T4, TSH ve TRH seviyelerinde değişiklik gözlenmemiş, ancak kalori kısıtlaması ile T3 seviyesinde azalma; kilo kaybı ile de rT3 düzeyinde artış görülımüştür.
Günümüzün giderek artan obez hastalarda haşimato hastalığının etkisi büyük rol oynamaktadır ve bu tip obezitelilerde tek başına haşimato hastalığının tedavisi bile obezite ile mücadelede başarılı olmaktadır.
Diyetisyen Hüsniye Rakipoğlu Odabaş
Related posts
