Tıbbi Efsaneler: Obezite ile ilgili 5 yaygın efsane
Araştırmalar, obez kişilerin obez olmayanlardan daha fazla yiyip yemediğini; kendiliğinden tüketilen miktara, nasıl yediklerine ve tüketilen yiyecek türüne odaklanarak ayrıca inceledi.
Obezite de Yenilen Miktar
Obez kişilerin obez olmayanlardan farklı sebeplerde yediğine inanıldığı için daha fazla yedikleri de varsayılmaktadır. Araştırmalar obezlerin restoranlarda ve evde yiyecek alımlarını araştırdılar ve hangi yiyecekleri satın aldıklarını incelediler.
Coates ve çalışma ekibinin yaptığı araştırmada, obez kişilerin obez olmayanlardan daha fazla yiyip yemediği sorununu açıklığa kavuşturmak için yeme davranışı araştırmalarını gözden geçirdiler ve “laboratuvar çalışmalarında, vücut ağırlığının yenilen miktar üzerindeki etkilerini inceleyen yirmi dokuz çalışmadan sadece dokuzu fazla kilolu katılımcıların zayıf emsallerinden anlamla bir biçimde daha fazla yediğini bildirdiğini” öne sürdüler. Bu nedenle “ Obez kişiler obez olmayanlardan daha mı fazla/farklı yer?” sorusunun cevabı, “hayır” gibi görünmektedir; obez kişiler (başkalarıyla karıştırıldığında) mutlaka aşırı yemezler.
Ancak son yıllarda, araştırmacılar aşağıdaki nedenler yüzünden bu sonucu tekrar sorguladı. İlk olarak ilk dönem çalışmalarının çoğu, herkesin bildiği gibi güvenilmez olan öz bildirim verilerine dayanıyordu ve çoğu insan tutarlı bir şekilde ne kadar yediğini eksik bildiriyordu. İkincisi, obez kişiler ve obez olmayanlar kontrollü bir ortamda aşırı veya yetersiz beslendiklerinde, bu iki grup aynı hızda kilo alıp veriyordu; bu da obezlerin yüksek kilolarını korumak için daha fazla yemelerini gerektiğini gösteriyordu. Son olarak, yiyecek alımını brüt tutar açısından, yenilen yiyecek türlerini analiz etmeden değerlendirmenin hem yeme davranışını hem de yiyecek metabolizmasının karmaşık doğasını gözden kaçırdığını savunuldu. Ayrıca eğer aşırı yeme, “vücudun ihtiyacının karşılanması” olarak tanımlanıyorsa, obez kişilerin aşırı vücut yağları olduğu için aşırı yedikleri öne sürdürülebilir.
Farklı Yemek
2009 yılında Berg ve çalışma arkadaşları tarafından yapılan araştırmadan, obez kişilerin obez olmayanlara göre günün farklı saatlerinde yiyip yemediğini inceledi. İsveç’ten 3.610 kadın ve erkekten oluşan bir örneklem kullandılar ve katılımcıların Beden Kitle İndeksi ve öğün örüntülerini araştırdılar. Sonuçlar, obez olanların kahvaltı ve öğle yemeğini es geçerek gece yeme ihtimallerinin daha yüksek olduğunu ve öğün zamanlarında daha büyük porsiyonlarının olduğunu gösterdi. Benzer olarak, 2007 yılında Laessle ve çalışma arkadaşları tarafından yapılan araştırmada, obez kişilerin farklı yiyip yemediğini Almanya’da bir laboratuvar çalışmasında araştırdılar. Sonuçlar, normal kilodaki katılımcılarla karıştırıldığında obez kişilerin başlangıçta da daha hızlı bir yeme hızı gösterdiklerini, yemekten daha büyük kaşıklar aldıklarını ve engel olarak yiyecek alımlarının daha fazla olduğunu gösterdi.
Yiyecek Türü
Son yıllarda, araştırmalar obez kişilerin yeme davranışlarına; tüketilen kaloriler ya da yenilen miktara değil, özellikle yeniden yiyecek türüne odaklanmaktadır. Nüfus verileri, 1970’lerden beri kalori tüketiminin azaldığını ve bu azalmanın obezitedeki artışla ilişkili olmadığını göstermektedir. Ancak bu veriler, aynı zamanda karbonhidrat tüketimi ve yağ tüketimi arasındaki oranın değiştiğini; artık daha az karbonhidrat tüketirken, buna oranla daha fazla yağ yediğimizi göstermektedir.
Obez kişilerin genel olarak obez olmayanlardan daha fazla yemiyor olsalar da, orantısal olarak daha fazla yağ yiyor olabileceklerini vurgulayan bir kuram geliştirildi. Ayrıca, tüm kalorilerin eşit olmadığını ve yağdan gelen kalorilerin karbonhidrattan gelenlerden daha fazla olduğunu gösterdi. İskoçya’da 11.500 kişinin katıldığı bir çalışma, beslenmelerinde miktar olarak en az yağ tüketen erkeklerin en yüksek yağ tüketen erkeklere göre obez olma olasılıklarının dört kat daha yüksek olduğunu gösterdi. Benzer bir ilişki, kadınlar için de bulundu, ancak fark sadece iki ila üç katıydı. Bu nedenle düşük yağ tüketiminin daha düşük düzeylerde obeziteyle ilişkili olduğu sonucuna varıldı. Leeds’te benzer bir çalışma da obezitenin yağ miktarı kuramına destek sağladı. 1977 Blundell ve Macdiarmid yılında yaptığı araştırmada, enerjilerinin %45’ini yağdan elde kişilere göre obez olma olasılıklarının 19 kat daha yüksek olduğunu bildirildi. Bu nedenle bu çalışmalar, obez kişilerin genel olarak obez olmayanlardan daha fazla yemediklerini ya da daha fazla kalori, karbonhidrat ve ya tek başına yağ tüketmediklerini öne sürmektedir. Anca karbonhidrat miktarıyla karşılaştırıldığında daha fazla yağ yemektedirler ve beslenmelerindeki yağ oranı daha yüksektir. Öyleyse yağ tüketimindeki göreceli bir artış nasıl obeziteyle ilişkili olabilir?
Araştırmalar bu sonuçlara olası bir açıklama olarak, yağ ve karbonhidratların iştah düzenlemesindeki rolünü incelediler. Üç olası mekanizma öne sürüldü
Kompleks karbonhidratların enerji kullanımındaki yararları; Karbonhidratları yakmak için yağa göre daha fazla enerji gerektiği öne sürülmektedir. Ayrıca, vücut karbonhidratları yakmayı yağa tercih ettiği için karbonhidrat alımına karbonhidrat oksidasyonunda artış eşlik eder. Buna karşın, artmış yağ alımına yağ oksidasyonunda artış eşlik etmez. Bu nedenle, karbonhidratlar yakılır, yağ depolanır.
Kompleks karbonhidratların açlığa yararları; Kompleks karbonidratların (ekmek, patates, makarna ve pirinç gibi) açlığı azalttığı, hacimleri ve içerdikleri lif miktarı nedeniyle yiyecek alımında azalmaya neden olduğu öne sürülmektedir. Ayrıca, yeme isteğini söndürürler. Bu nedenle, karbonhidratlar daha hızlı bir şekilde tokluk hissi yaratır.
Yağın açlığa zararları; Yağın yeme isteğini söndürmediğini öne sürülmektedir; bu nedenle, tokluk hissi olmadan daha fazla ve daha yağlı yemeyi kolaylaştırılır.
Yapılan Bu Araştırmaların Genelinde Çıkan Sonuçlara Göre;
Obezitenin nedenlerine ilişkin kanıtlar bu sebeple karmaşıktır ve aşağıda belirtildiği gibi özetlenebilir;
• Obezite için genetik bir temele yönelik sağlam kanıtlar vardır. Bunun nasıl görüldüğüne yönelik kanıtlar ise zayıftır.
• Obezitenin yaygınlığı, fiziksel aktivitedeki azalmayla benzer bir oranda artmaktadır.
• Obez bireylerin obez olmayanlardan daha az egzersiz yaptığına dair bazı kanıtlar vardır.
Related posts
